Ubongo, czyli… Tetris po afrykańsku?

– Zagrajmy w Ubongo!
– U…co?!
– No, w taki Tetris na wypasie 😉

Mogłabym napisać, że Tetris, to gra komputerowa stara jak świat, ale… właśnie doczytałam, że pojawiła się pierwszy raz na rynku w tym samym roku, w którym się urodziłam. Może więc napiszę, że Tetris to gra, która istnieje od wielu lat, w którą grał niemal każdy, a jeśli nie grał – to z pewnością kojarzy te kolorowe klocki, które spadając coraz szybciej i szybciej, zapełniają wolną przestrzeń aż do chwili, gdy nie zmieści się na niej już żaden kolejny element.

Nie wiem, jak Wy, ale ja uwielbiałam tę grę. Spędzałam przy niej długie godziny. Chyba nawet mogę przyznać, że była to pierwsza (albo druga, bo pierwszą były zdaje się Jajeczka – też relikt przeszłości) gra, od której naprawdę się uzależniłam 😉

Dlaczego o tym wspominam? Bo zagrałam w grę planszową Ubongo od wydawnictwa EGMONT, która do złudzenia przypomina właśnie Tetris, tyle że na planszy.

W 2003 roku Ubongo została grą rodzinną w Szwecji. Zgarnęła też prawie pół tuzina innych nagród, jak Gra Roku czy Najlepsza Gra Rodzinna w Szwecji, Belgii, Norwegii i Finlandii.

Czy podczas rozgrywki wróciły emocje sprzed lat? Czy światowy bestseller sprzedany w ponad 2 500 000 egzemplarzy – jak „krzyczy” już sama okładka – warto mieć na swojej półce? W skrócie – czy Ubongo to naprawdę tak dobra gra? Sprawdziłam.

Co ma Tetris do Afryki?

Otwieramy pudło Ubongo (śliczne, kolorowe, naprawdę zachęcające) i widzimy idealną wypraskę. Wszystko tu pasuje! I chociaż wygląd w przypadku tej gry nie ma żadnego wpływu na rozgrywkę (nikt nie zamierza nawet próbować udawać, że Ubongo ma jakiś temat – bo to de facto… puzzle), wszystkie elementy ozdobione zostały pięknymi afrykańskimi motywami, które nadają grze Ubongo niespotykany, egzotyczny charakter.

Skąd ta Afryka? Otóż w języku Suahili słowo „ubongo” oznacza „mózg”. A Ubongo od wydawnictwa Egmont ma – jak informuje napis na pudle – rozkręcić nasz mózg. Tetris, który rozkręci mózg?! Otóż tak, gdy masz obok siebie innych graczy, 58 kuszących kolorowych klejnotów do zdobycia, tylko 9 rund i piasek, który bezlitośnie szybko przesypuje się w klepsydrze.

W pudełku znajdziemy ponadto 48 kafelków o różnych kształtach (12 identycznych zestawów), które do złudzenia przypominają klocki z gry Tetris; kostkę, która na każdej z sześciu ścian ma wyrysowany afrykański symbol; tor rund, których będzie dziewięć; woreczek na klejnoty oraz aż 36 podwójnych plansz, z których można w sumie rozwiązać aż 432 łamigłówki na dwóch poziomach trudności! A wszystko to zrobione z trwałych materiałów naprawdę dobrej jakości.

Wszystko zaczyna się od pustej planszy…

Zasady gry można wyjaśnić dosłownie w kilka minut. Każdy z graczy, których do Ubongo może zasiąść maksymalnie czworo, otrzymuje swój zestaw 12 kafelków. Następnie tasują plansze i decydują, czy będą rozwiązywać zadania z łatwiejszej, czy z trudniejszej strony. W tej pierwszej wersji będą mieć do dyspozycji 3 z 12 kafelków, natomiast w wersji trudniejszej – kafelków będzie po 4. W jakim kształcie? To określa rzut kością.

Na torze układanych jest 9 bursztynów i 9 szafirów. Będą one jednocześnie nagrodą i licznikiem rund. Pozostałe klejnoty (są jeszcze szmaragdy i rubiny) trafiają do woreczka. Każdemu rodzajowi drogocennych kamyków przypisana jest odpowiednia liczba punktów.

Następnie każdy z graczy bierze po jednej planszy ze stosu i wykłada ją przed sobą. Rzut kostką określi, które kafelki każdy z graczy będzie miał do dyspozycji w danej rundzie. Obracamy klepsydrę i… zaczynają się emocje, jakich nie dała – przynajmniej mnie – żadna rozgrywka w Tetris.

Każdy wyszukuje potrzebne mu w rundzie kafelki i stara się nimi całkowicie zasłonić białą planszę. Kafelki – podobnie jak w Tetris – można obracać w pionie, w poziomie, wokół własnej osi. Zasada jest jedna – nie można zostawić pustego pola ani wyjść poza planszę.

Gracz, który jako pierwszy zakryje swoją planszę, krzyczy „UBONGO!” i w nagrodę z toru rund bierze wart 3 punkty szafir. Drugi w kolejności gracz otrzymuje bursztyn wart 1 punkt. Ale nagradzany jest każdy, kto z rozwiązaniem łamigłówki zmieścił się w wyznaczonym przez klepsydrę czasie, ponieważ prócz klejnotów z toru każdy losuje też klejnot z woreczka. Może się więc okazać, że gracz, który rozwiązał łamigłówkę jako ostatni ale jednocześnie zmieścił się w czasie, z woreczka wylosuje wart aż 4 punkty rubin. Jeżeli ktoś nie wykonał zadania, nie otrzymuje żadnych klejnotów.

Przyznam, że ta metoda punktowania budziła moje spore wątpliwości, bo wydawała mi się dość niesprawiedliwa. Po wielu, naprawdę wielu rozgrywkach muszę jednak przyznać, że czasem ów klejnot z woreczka stawał się motywacją, by nie poddawać się i nie przerywać rozwiązywania łamigłówki tylko dlatego, że inni już skończyli. Na szczęście – dla tych, którzy mają podobne wątpliwości co ja – instrukcja proponuje alternatywny sposób punktowania, pozbawiony czynnika losowego. Po prostu: najszybszy gracz dostaje rubin (4 punkty), drugi szafir (3 punkty), trzeci szmaragd (2 punkty) i wreszcie czwarty, który zmieścił się w czasie – bursztyn (1 punkt).

Jeśli piasek się przesypał, ale nikt nie wykonał zadania, czas na rundę drugiej szansy. Obracamy klepsydrę i gramy dalej. Jeśli i tym razem nikomu się nie uda – runda kończy się bez przyznawania żadnych punktów a klejnoty z toru rund trafiają do woreczka.

Zwycięża oczywiście ten, kto zdobędzie najwięcej punktów.

„Tego się nie da ułożyć!”

Trochę podeszłam do Ubongo sentymentalnie, jak do znanego tytułu w nowej i nowoczesnej odsłonie. Zdecydowanie nie jest to jednak po prostu Tetris. I w moim odczuciu nie jest to wadą tego tytułu. Dostajemy szybkie tempo, adrenalinę, radość i satysfakcję ze zwycięstwa ale i czasem ból porażki. „Może wzięłam nie te klocki?”, „Tej planszy nie da się ułożyć!”, „O nie! O nie! O nie! Zaraz czas się skończy!” – takie komentarze pojawiały się przy stole bardzo często. Była też frustracja – gdy któryś z graczy jest zdecydowanie lepszy w układankach od pozostałych i zawsze on krzyczy „UBONGO!”, można mieć dość.

Czy rozkręciłam swój mózg? Trochę tak, a trochę nie. Rzeczywiście trzeba pogłówkować, kombinować, wykazać się refleksem i spostrzegawczością, ale nie jest to gra, przy której mózgi parują i po chwili trzeba podać tlen 😉 To raczej zabawa, układanka na czas. Ubongo się nie nudzi, bo rozgrywka jest naprawdę szybka – w 25 minut ciężko się znudzić. Można się za to zmęczyć i przestać widzieć najbardziej oczywiste rozwiązania.

Ubongo to tytuł wprost idealny jako przyjemny starter czy dobry filler, gdy gracze odczuwają spadek energii. To także świetna propozycja dla początkujących planszówkowiczów, których po prostu męczy i frustruje zbyt duża liczba zasad. Tytuł zakłada graczy powyżej 8. roku życia, ale spokojnie mogą w to grać nawet 6-latki, bo jeśli jest taka potrzeba, rodzice mogą przecież wybrać stronę z trudniejszymi zadaniami a dzieci – z łatwiejszymi.

Można też wypróbować wariant solo, na przykład spróbować rozwiązać jak najwięcej łamigłówek w jak najkrótszym czasie, bić własne rekordy, wyznaczać sobie cele. Niezła propozycja, choć nie dla mnie – w pojedynkę chyba jednak wolałabym zagrać w Tetris 😉

Na czyim stole Ubongo się nie sprawdzi? Cóż… Ta gra to tak naprawdę łamigłówka, tylko że w czasie rzeczywistym i z elementem rywalizacji. Jeśli ktoś po prostu nie lubi tego typu gier, nie jest fanem puzzli, tangramów czy innych układanek, ta gra też go do nich nie przekona. Ja natomiast bawiłam się świetnie przy każdej rozgrywce. I moje „ubongo” też 😉